Σταδίου 48. Εντός Στοάς…

Ισως δεν είναι τυχαίο ότι τα καταστήματα στα οποία πρωτογνωρίσαμε τον στατικό μοντελισμό οι παλαιότεροι από μας στην Αθήνα ήταν βιβλιοχαρτοπωλεία: στη γειτονιά μου, το Νέο Κόσμο, το μαγαζί του Άγγελου Λαρόζα επί της οδού Θεοδωρήτου Βρεσθένης 39. Και όχι πολύ μακρυά, στο κέντρο, στη Σταδίου 48-50, το μαγαζί του Παράσχου Καλφάκη.

Ένα βιβλιοπωλείο -και ειδικότερα βιβλιοχαρτοπωλείο- ήταν ο ιδανικός χώρος για να φυτρώσει ο σπόρος του μοντελισμού. Ο μαθητής, μαζί με τα μολύβια και τα τετράδια, έβλεπε για πρώτη φορά αυτά τα υπέροχα εξώφυλλα με τις γεμάτες δράση ζωγραφιές και ξέχναγε για λίγο το άγχος των μαθημάτων. Οι τιμές πολύ προσιτές για το χαρτζιλίκι του. Τριάντα και σαράντα δραχμές ένα Matchbox (oύτε 10 cents του ευρώ…)

Κατά το 1973, μαζί με τις σχολικές τσάντες, τετράδια, μολύβια, γόμες, εμφανίζονται στο μαγαζί του Νέου Κόσμου τα πρώτα πλαστικά μοντέλα που θυμάμαι (Airfix, Matchbox, Revell), ενώ ταυτόχρονα το μαγαζί του Καλφάκη (διαθέτοντας ήδη μοντέλα από το 1966) μετακομίζει από Σταδίου 50 στην διπλανή Στοά, Σταδίου 48 και αποκτά ακόμα μεγαλύτερη ποικιλία (Frog, Italeri, Tamiya, Heller, Hasegawa, Badger, Pactra). Ακόμα και όταν τα μοντελιστικά είδη είχαν εκτοπίσει τα χαρτικά, μπορούσε να βρεί κανείς στου Καλφάκη τους περίφημους «Ελληνο-αγγλικούς διαλόγους», τη "Γαλλική Μέθοδο άνευ διδασκάλου", μυθιστορήματα, τεχνικά εγχειρίδια και άλλα πρακτικά βιβλία-οδηγούς, με εκδότη τον ίδιο τον Παράσχο! Με τη σταδιακή μετατροπή της οδού Ιπποκράτους σε μοντελιστική «πιάτσα», το παλιό κατάστημα της Σταδίου θα κλείσει κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ΄90.

Πρόσφατα περάσαμε από εκεί (Μάρτιος 2017) και το θέαμα είναι αυτό που μπορείτε να δείτε στις φωτογραφίες. Σχεδόν όλα τα καταστήματα μέσα αλλά και γύρω από τη Στοά της Σταδίου 48 έχουν κλείσει και παραμένουν για πολλά συνεχόμενα χρόνια κλειστά. Μόνο δύο ταξιδιωτικά γραφεία βρίσκουμε ανοικτά. Δίπλα, στο νούμερο 50, στέκει σαν φάντασμα το «διατηρητέο» Μέγαρο Αθηνογένους, ένα πρώην εκπληκτικό μεγάλο νεομπαρόκ κτίριο του 1875, στην στοά του οποίου υπήρχαν καταστήματα, μεταξύ των οποίων και το πρώτο του Καλφάκη, από το 1946. Στον επάνω όροφο στεγαζόταν κάποτε η Οθωμανική Τράπεζα.

Από τα πολλά κλειστά μαγαζιά της Στοάς στο 48 δυσκολευτήκαμε να εντοπίσουμε το δεύτερο μαγαζί του Καλφάκη. Αν η μνήμη βοηθάει ήταν το τέταρτο από αριστερά. Την τελευταία του χρήση φανερώνει μια μεγάλη κίτρινη ταμπέλα κάποιας ελληνικής εταιρίας «Ταχυμεταφορών-Courrier Posto», από αυτές που ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια τη δεκαετία του ’90 και μετά έκλειναν όλες μαζί, αφού με τέσσερα παπάκια ήταν δύσκολο να ανταγωνιστούν τις πολυεθνικές και τις ντόπιες μεγάλες ΑΕ.

Δίπλα του ένα μικρό ταξιδιωτικό γραφείο, ο ηλικιωμένος υπεύθυνος του οποίου μόλις που θυμόταν την επωνυμία «Καλφάκης» και δεν ήξερε καν να μας βεβαιώσει που ακριβώς ήταν το μαγαζί! Κοιτάξαμε λίγο πιο πάνω. Όλα κλειστά με άσπρα χαρτιά και σελοτέϊπ πίσω από τα τζάμια. Ο ελάχιστος φωτισμός δεν βοηθάει να δούμε στο εσωτερικό.

Θυμόμαστε τη δεκαετία του ‘70 τον αείμνηστο Παράσχο Καλφάκη, φορώντας την κλασική γκρι ποδιά των παλιών εμπόρων, να κάθεται στο γραφείο του-ταμείο στο βάθος, δίπλα στη ξύλινη σκάλα που οδηγούσε στο πατάρι (με τα τρένα και τα εναπομείναντα χαρτικά) και στο υπόγειο-αποθήκη. Μπροστά του τα ξένα περιοδικά (Scale Models) και δίπλα στη σκάλα ξένα μοντελιστικά/αεροπορικά βιβλία και αυθεντικά χρώματα Pactra σε μεγάλες σκαλιέρες. Στο δεξί μέρος του διαδρόμου ράφια με Frog, Heller, Ηasegawa και Εsci.

Στο αριστερό μέρος βιτρίνες με φτιαγμένα μοντέλα και πίσω τους ατελείωτα Tamiya, εργαλεία, αερογράφοι και αναλώσιμα. Ο Νίκος Σαρρής κάποια περίοδο έδινε χύμα διαλυτικό enamel χωρίς ετικέτα, σε πλαστικό μπουκάλι οξυζενέ, σαν αυτά των παλιών φαρμακείων. Ο Παράσχος να επιβλέπει βλοσυρός και -σαν τον κυρ Αγγελο- να έρχεται από πάνω σου, ενώ χάζευες με τις ώρες τα μοντέλα στα ράφια, να σε ρωτάει «τι έγινε, αργούμε, διαλέξαμε, διαλέξαμε? Ακόμα?».

Ωστόσο ήταν σωστοί και δίκαιοι στις όποιες συναλλαγές τους, με πελάτες και προμηθευτές, και πάνω από όλα σοβαροί και εγκρατείς. Και πολύ πιο χαλαροί με τακτικούς πελάτες, ακόμα και μικρών ηλικιών. Βλέπετε, οι πιτσιρικάδες μοντελιστές, απορροφημένοι από τα μοντέλα και μη έχοντας αρκετό χαρτζιλίκι να αγοράσουν πάνω από ένα μοντέλο -ή λίγα χρώματα- δεν καταλάβαιναν για πότε πέρναγαν οι…ώρες!

Και πώς να περάσουν, όταν για παράδειγμα, το καλοκαίρι του 1978, ο υιός, Κώστας Καλφάκης, είχε βάλει σε περίοπτη θέση ένα άδειο κουτί του Mirage F1CG της Heller στην 1/72 με την επιγραφή « με ελληνικά σήματα – Αναμένεται!». Φανταστείτε πόσοι και πως το περίμεναν (επί βδομάδες και μήνες), όταν ήταν το μοναδικό σε οποιαδήποτε κλίμακα και το πραγματικό αεροσκάφος μόλις είχε παραληφθεί από την ΠΑ.

Από τη Σταδίου λοιπόν ο πρώτος αερογράφος (Badger 200 ΙL– συμπλήρωσε αισίως 38 χρόνια λειτουργίας) και το πρώτο κομπρεσέρ (αμερικανικό Thomas με πιστόνι, χωρίς φιάλη). Και τα δύο μαζί το 1979 τιμή 4800 δραχμές (14 ευρώ) και μάλιστα με παράδοση κατ’ οίκον. Θυμάμαι τον Δημήτρη Λαρόζα, ντάλα μεσημέρι ενός Ιουλίου, να μου φέρνει το κομπρεσέρ σπίτι, πάνω στη σχάρα του Honda Chaly. Την ίδια μέρα είχα αδειάσει τέσσερις φιάλες αέρα σερί, στην προσπάθεια να ψεκάσω για πρώτη φορά ένα P-47D Razorback της Hasegawa στην 1/72 και του είχα τηλεφωνήσει σε απόγνωση ότι χρειαζόμουν επειγόντως κομπρεσέρ!

Το κομπρεσέρ που…περπατούσε και ξυπνούσε τους πάντες κάνοντας «πρρρρρρρρρ…», χωρίς διακόπτη και με αναιμική πίεση… κυματιστού αέρα, πουλήθηκε το 2005 (αλλά το Chaly παραμένει ως σήμερα πιστό εργαλείο στο Plastimodellismo…).

Ωραίες αναμνήσεις από ωραίες εποχές, που ως ένα βαθμό επαναλαμβάνονται με κάποιο μαγικό τρόπο στην σύγχρονη πιάτσα-τρίγωνο της οδού Ιπποκράτους…-Σ.Κ.

(Κάνοντας κλικ "Download Original" κάτω από τις φωτογραφίες, ανοίγουν σε μεγέθυνση. Φωτό (18 Mαρτίου 2017): Γιάννης Σπανός, ΣΚ, Wikipedia)